چندین سال از اجرای طرح موفق احیا در سایت آینالو می گذرد زمزمه هایی از رهاسازی این گونه در زیستگاه های طبیعی به گوش می رسد که به نظر می رسد طرح رهاسازی طرحی خام و غیرقابل قبول در ادامه ی مسیر احیا باشد.
گروه محیط زیست آذرانجمن: مارال یا گوزن قرمز یکی از گونه های مهم و زیبایی است که در گذشته در منطقه ی قره داغ به صورت آزاد زیست داشته است. شواهد و روایات بسیاری از حضور مارال در قره داغ موجود است، به گونه ای که هنوز هم بسیاری از پیرمردان جنگل نشین مناطقی هم چون وایان، عباس آباد، آینالو، بالان، بهروز، مزگر و … از حضور مارال در سال هایی نه چندان دور خاطره گویی می کنند و هنوز هم نمونه هایی از شاخ های مارال را در طاقچه های خانه ها موجود است.
با وجود اسنادی موثق از این که مارال در کلیبر و خداآفرین تا همین چهل سال پیش رویت می شده اما شواهد حضور این گونه ی با ابهت در مناطق جنگلی اهر، هوراند و ورزقان محدود به وجود نقوش سنگ مزارهای تاریخی (سنگ مزار انتقال یافته از روستای جنگلی بهل در محوطه ی موزه ی سنگ قره داغ در اهر) و اسامی جغرافیایی همچون مارال چیمنی محدود است به این معنی که این گونه شاید بیش از صد سال در این نقاط منقرض شده است.
حال که چندین سال از اجرای طرح موفق احیا در سایت آینالو می گذرد زمزمه هایی از رهاسازی این گونه در زیستگاه های طبیعی به گوش می رسد که به نظر می رسد طرح رهاسازی طرحی خام و غیرقابل قبول در ادامه ی مسیر احیا باشد، چرا که هنوز زیستگاه های ما (برد) ظرفیت حضور این گونه را به دلایل زیر نخواهد داشت.
نبود اطلاعات دقیق و کافی از مسیر های گدار این گونه در گذشته، نبود اطلاعات دقیق و مکفی از مناطق زمستان گذرانی و تابستان گذرانی، عدم آشنایی محیط بانان منطقه و کارشناسان حیات وحش از رفتار این گونه، نبود نیروی کافی در زیستگاه های مارال در قره داغ، عدم فعالیت در حوزه فرهنگسازی و نبود برنامه ای مدون جهت همیاری جوامع محلی در حفاظت از این گونه، به خصوص این که زیستگاه های طبیعی مارال در منطقه ی قره داغ شاهد حضور جامعه ی بومی روستایی و علاوه بر آن جامعه ی عشایری در ییلاقات فرادست جنگل هاست و البته حضور گردشگران در ایامی خاص از سال نیز آسیب هایی به همراه خواهد داشت و بسیاری از عواملی که می تواند طرح رهاسازی را با شکست و هزینه های بسیار برای طرح موفق احیا رو به رو سازد.
اقداماتی عملی همچون تمرکز بر آشنایی جوامع بومی با ارزش این گونه و آگاهی بخشی قوانین جهت پیشگیری از تخلف، افزایش تعداد محیطبانان، اجرای برنامه های آموزشی برای محیط بانان با اعزام نیروها جهت حضور در زیستگاه های مازندران و گلستان و کسب تجارب آن ها، استفاده از تکنولوژی های ماهواره ای جهت تعیین مسیرهای حضور و گدار و تابستان گذرانی و زمستان گذرانی و … می تواند تاثیر به سزایی در اجرای موفق طرح رهاسازی داشته باشد.
یادداشت: امیر یوسفیان اهری
درباره نویسنده
