گروه محیط زیست آذرانجمن: کمتر کسی میتوان یافت که در مورد جبهه هوای سرد، تابستان گرم و سوزناک، زمستان بی برف و تمام ناهنجاری ها در الگوی آبوهوایی صحبت نکند؛ شاید سالها پیش روند دما و میزان و نوع بارش ها و مخاطره های طبیعی در فصل ها الگوی مشخصی داشت؛ اما در دهه اخیر به دلیل تغییر اقلیم جهان، گرمایش جهانی و معضلات دیگر این الگوها تغییر کرده است.
رصدخانه تغییرات اقلیمیِ اروپایی «کوپرنیک» اعلام کرد: گرمای ماه اوت هم در تابستان امسال رکورد زد و ماه گذشته میلادی، گرمترین اوتِ ثبت شده در تاریخ هواشناسی جهان بوده است. بنابر تخمینهای موجود، هوا در ماه اوت امسال حدود ۱.۵ درجه سلسیوس گرمتر از میانگین پیش از صنعتی شدن برای دوره سالهای ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ میلادی بوده است.
براین اساس ناسا نیز تایید کرد موجهای عظیم گرما در آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و دیگر نقاط جهان سبب شده تابستان امسال گرمترین تابستان تاریخ از سال ۱۸۸۰ میلادی باشد و آنگونه که مرداد ماه امسال گرم ترین ماه ثبت شده در ایران نیز بود، این گرمای شدید موجب این شد تا مسئولين کشوری از مردم بخواهند تا چند روزی از تابستان را در خانههایشان سر کنند؛ این یک نقطه عطف واضح برای اعمال الزامات جهت بررسی تغییرات و یا بهتر است بگویم بحران آب و هوایی است.
در نیمسال اول سال ۱۴۰۲ ، دمای بی سابقهی سطح دریاها باعث ایجاد موج گرمای دریایی در مدیترانه، بریتانیا و ایرلند، دریای بالتیک، دریای ژاپن و بخش هایی از اقیانوس آرام و غرب اقیانوس هند شد. هر چند که برخی بر این باورند که فاصله این اقیانوس ها و دریاها از کشور ما زیاد است و شاید تغییرات آن تاثیر چشمگری بر این سرزمین نداشته باشد، اما باید توجه داشت که هر چند این پدیده در مناطق نزدیک خود تاثیر بیشتری خواهد داشت، اما به دلیل وسعت پهنه این اقیانوس، تاثیرات آن در سراسر سیستم آب و هوایی جهان بازتاب مییابد.
به وجود آمدن گرمای شدید، باعث بارندگی شدید و نامنظم که منجر به سیل مرگبار در ایران، چین، ترکیه، کره جنوبی، برزیل و شمال شرق ایالات متحده شد. در کشور خودمان نیز بیش از ۱۰ استان به بارش های سیل آسا مواجه شدند؛ با اینکه هشدارهای پی در پی در خصوص پیش بینی های صورت گرفته اعلام شد اما خسارت های قابل توجهی اعم از تخریب گسترده جادهها، خانههای مسکونی و بازارچه ها در قسمت هایی از آستارا، ورزقان، گرمی، بستان آباد و… اتفاق افتاد و آخرین موج سفرهای تابستانی مسافران و شهروندان به این مناطق را غافلگیر کرد.
طوفان داکسوری پس از ایجاد ویرانی های گسترده در فیلیپین به سمت چین و تایوان حرکت کرد و خرابی هایی با خسارت بالا به وجود آورد. علاوه بر آن باعث ایجاد تغییرات اقلیمی و بوجود آمدن زلزله های فاجعه بار در جای جای دنیا شد؛ در تابستان گرم امسال حتی شاهد بارش برف و تگرگ در کشورهای مختلف از جمله ایران بودیم.
همچنین در ادامه این گرما آتش سوزی در سراسر یونان، ایتالیا، کرواسی و الجزایر منفجر به از دست دادن هزاران خانه ساکنین در این منطقه شد. در فاجعه کانادا نیز، بیش از 1000 آتش سوزی جنگلی به وجود آمد و نیمی از مساحت جنگلها را نابود کرد.
امواج گرما به عنوان «قاتل خاموش» شناخته می شوند که گرمای بی سابقه به سرعت پایه های سلامت را تضعیف می کند و بار بیشتری را بر دوش سیستم مراقبت های بهداشتی بسیاری از کشورها وارد می کند.
محمد درویش، کنشگر محیطزیست در گفتگو با خبرنگار آذرانجمن با بیان اینکه به دوره تخریب آب و هوای جهانی وارد شده ایم، عنوان میکند: بر اساس شواهد موجود و آخرین اماری که سازمان ملل منتشر کرد، نشان دهنده وارد شدن جهان به دوره تخریب آب و هوایی بود.
او در خصوص ثبت ۴ مخاطره طبیعی در مرداد ماه امسال میگوید: علت بروز حادثه ها در پشت سر هم در یک ماه گرمایی که در تابستان امسال در کشورهای مختلف دنیا و در نیم کره شمالی درج شد در ۱۲۰ هزار سال گذشته بی سابقه بوده است.
درویش میافزاید: متأسفانه پدیده ای به نام کلان وایمرز قطعی است و جهان چرخ های خود را به سمت گرم شدن حرکت میدهد و پیامد های این گرم شدن تخریب آب و هوایی از جمله سونامی ها، طوفان های بیشتر، کاهش ظرفیت گرمایی، تبدیل برف به باران، کاهش سطح یخچال ها، افزایش سیل خیزی، افزایش فرسایش خاک، نابودی تنوع زیستی، بالا آمدن سطح اقیانوس ها و انواع اقسام قضایایی که مشاهده میکنیم همچنین آتش سوزی های پی در پی در اروپا، آمریکای شمالی و کانادا که اتفاق افتاد؛ مصداق بارز این موضوع است.
او تشریح میکند: درختانی که تابستان امسال در آتش سوزی جنگل های کانادا از بین رفت برابر با درختانی بود که در ۱۰۰ سال اخیر در ایران از بین رفته است. سیلی که در روز های پایانی تابستان در آستارا اتفاق افتاد سیل بی سابقه ای بود که همه آن نشان دهنده جدی نگرفتن پدیده جهان گرمایی و یا پدیده اقلیمی بود.
او در ادامه توضیخاتش در خصوص عدم توجه به حفاظت از محیطزیست و استفاده بی رویه از منابع طبیعی نقش بسزایی در این خصوص داشته اضافه میکند: در واقع آنچه که در حال حاضر اثبات شده ۱۵ درصد تغییر اقلیمی بر خشکی هوا، افزایش گرما و افزایش تبخیر نقش داشته و رفتارهای خودبینانه انسانی، عملیات تکنوژنیک، تغییر کاربری اراضی، افزایش برداشت از آب های زیرزمینی و خشک کردن تالاب ها این عوامل را تشدید کرده است.
او در خصوص بحران کمبود آبی کشور اعلام میکند: آمارهایی که وزارت نیرو منتشر کرده میگوید که از ابتدای پیروزی انقلاب تا امروز ۱۴۳ میلیارد متر مکعب بیشتر از آن چیزی که وارد آب های زیرزمینی ما شده از آب های زیر زمینی برداشت کردهایم و دوبار رکورد فرونشست زمین در ایران در قرن بیست و یکم را به خود اختصاص داده ایم، که در برخی از مناطق استان فارس در فاصله جهرم تا فسا ۵۴ سانتی متر در سال نرخ فرونشست زمین است که در بالاترین رکورد ها در جهان ثبت شده.
او ادامه میدهد: بطور متوسط در ۶۰ دشت اصلی آبران بیش از دو متر در سال از سابقه زمینی پایین میرود. نیمی از ۹۳ رودخانه های دائمی ما در حال حاضر به رودخانه فصلی درآمده و با بالاترین درصد فرسایش خاک روبه رو هستیم، همچنین در بین ۵ کشور در صدر دنیا از نظر نرخ بیابان زایی هستیم و در بحث آلودگی هوا به بیش از ۸/۸ دهم میلیارد دلار در سال رسیده ایم.
عضو هیات علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور؛ در بیان به حداقل رساندن ادامه روند این فاجعه جهانی می گوید: بهترین کار این است که چیدمان کشور را باید به سرعت تغییر دهیم و دست به یک جراحی بزرگ بزنیم و به سمت تعریف اقتصادی روانه شویم که آب محور نباشد، باید وابستگی به منابع آب و خاک را کم کنیم، همانند عربستان که تولیدی ندارد اما جزو ثروتمندترین کشور در دنیاست.
او با سخن؛ نباید آب را یک کالای اقتصادی در نظر بگیریم ادامه میدهد: نباید از محل فروش آب تولید پول بکنیم، آب باید به عنوان کالای محیطزیستی باشد و بجای آن باید به سمت بالفعل کردن مزیت های تولیدی کشور روانه شویم.
او اعلام کرد که نیاز است ۵ هزار مگاوات برق ما را انرژی خورشیدی تامین کند و افزود: در حال حاضر در استان کرمان، همدان و فارس از انرژی خورشیدی استفاده میشود که کمتر از ۲۰۰ مگاوات در ایران برق تولید میکنند.
او اضافه میکند: قرار است که یک نیروگاه حرارتی در شرق اصفهان ایجاد شود که کار ها را با انرژی خورشیدی به جلو ببرد و نوید این موضوع میتواند امید بخش ما در مسئله گرمایش جهانی در ایران کمک کند.
گفتنی است؛ صنعت سوخت فسیلی جهانی بیش از دو برابر سود خود را به 4 تریلیون دلار در سال قبل رساند، اما مقدار کمی از این پول برای گذار از نفت و گاز به انرژی پاک مصرف شده است.
به نظر میرسد؛ گرم ترین ماه ثبت شده نتیجه مستقیم سوزاندن و استخراج زغال سنگ، نفت و گاز بوده و همچنین انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای در دنیا در این موضوع دخیل بوده است. ما باید هرچه زودتر انتقال انرژی پاک را تسریع کنیم تا از این بحران آب و هوایی فرار کنیم. اما حتی زمانی که دانشمندان زنگ خطر را به صدا در می آورند، میتوان دید که دوباره اراده سیاسی و مشارکتی برای مقابله با این بحران جهانی تا حدودی عقب مانده است.
انتهای پیام/