گروه فرهنگ و هنر آذرانجمن/ دکتر وحیده برنون: عظمت تاریخی تبریز بر هیچ کسی پوشیده نیست شکوهی که در لابه لای خاک پاک این سرزمین در اثر زلزله ها مدفون شده است در واقع صورت ظاهری یک تاریخ است که ناپدید شده و آنچه بدیهی است روح مکان غنی این شهر است که هنوز زنده و پایدار است و مستلزم حفاظت و پاسداری می باشد. یکی از منحصربفرد ترین آثار تاریخی تبریز که تجلی اندیشه ی آرمانشهری در تاریخ شهرسازی ایران می باشد شهرک دانشگاهی ربع رشیدی است. چنانکه از وقفنامه رشیدی مشهود است ربع رشیدی نمونه ای عالی و اجرا شده از آرمان شهرایرانی به سبک آذربایجانی است. بطور کلی شهر آرمانی در بین فیلسوفان و اندیشمندان مطرح گردیده که برخی زندگی آرمانی انسان را در ویژگیهای اجتماعی اخلاقی و مدینه فاضله بیان کرده و برخی آنرا به طراحی شکل و صورت کالبدی تقلیل داده اند. در میان نمونه های مکتوب و نظریه پردازی شده، شهرک علمی آموزشی ربع رشیدی که ایده آلهای  وزیر خردمند غازانی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی را عملی و اجرا کرده است، نمونه ی کاملی از اندیشه ی آرمانشهری است که در هر دو بعد برنامه ریزی اجتماعی_ جمعیتی و هم طراحی کالبدی در تاریخ شهرسازی کشور به شکل بی نظیری جلوه گری می کند. با مطالعه وقفنامه مشخص می شود که در روند ساخت آن پیشرفته ترین اصول برنامه ریزی شهری همچون پیش بینی گروههای جمعیتی و شناخت فرهنگ هویت و مشاغل آنها وتعبیه تمام امکانات رفاهی و خدماتی انجام شده است. همچنین اصول طراحی شهری مطلوب همانند: طرح کلی شهرک( که با الهام از چهار جهات جهان آفرینش شکل یافته) توجه به نقاط عطف و کانونی بعنوان عنصر نمادین و معنایی، رعایت سلسله مراتب عرصه های عمومی و خصوصی در فضاهای شهری، توجه به خوانایی و سلوئیت اصلی شهری و... در آن انجام شده است. بطوری که طرح شهرکی ایده آل و آرمانی را برای زندگی انسانها و اقامت و تحصیل دانشمندان و دانشجویان از سراسر جهان اسلام فراهم نموده بود. شهرکی به این عظمت و گستردگی امروز مستلزم پاسداری بیشتر و احیا و بازآفرینی روح مکان خویش است که بتواند ارزش معنوی و مادی خویش را به جهانیان نمایش دهد از طرف دیگر می تواند بعنوان الگویی کامل و بومی در طراحی مجموعه های مسکونی و شهرکهای جدید مورد الگو برداری قرار گیرد و خلاء عمده ای که در ساخت شهرکها و محلات جدید درنتیجه ی عدم هماهنگی روند طراحی و برنامه ریزی شهری و سیمای بی هویت و نازیبای آنها حاصل شده است بمیزان بالایی رفع نماید. انتهای پیام/