چرا دیگر توان شنیدن درد دل‌ها را نداریم؟

به گزارش گروه پزشکی آذرانجمن، / رعنا شکری: پرویز کریمی ثانی، روان‌درمانگر کودک و خانواده و دانشیار دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرنگار آذرانجمن به بررسی پدیده‌ای به نام «خستگی همدلی» یا «فرسودگی شفقت‌ورزی» پرداخت و آن را یکی از مسائل مهم روانی جامعه امروز دانست.

او در توضیح این پدیده اظهار کرد: «خستگی همدلی» حالتی است که بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که به‌طور مداوم در معرض شنیدن درد، رنج، مصیبت و مشکلات دیگران قرار دارند. تکرار این مواجهه‌ها به مرور توان روانی فرد برای درک و همدلی را کاهش می‌دهد.

وقتی دیگر حوصله شنیدن درد دل دیگران را نداریم

دکتر کریمی ثانی در پاسخ به این پرسش که «چرا گاهی انسان دیگر حوصله شنیدن درد دل دیگران را ندارد»، گفت: یکی از دلایل اصلی، خستگی همدلی است. البته عوامل دیگری نیز نقش دارند. به‌عنوان نمونه، کسانی که نیازهای شخصی‌شان تأمین نمی‌شود، درک و پاسخگویی به نیازهای دیگران برایشان دشوار است. همچنین افرادی که در کودکی دلبستگی ناایمن داشته و توجه کافی از والدین دریافت نکرده‌اند، در بزرگسالی بیشتر دچار چنین خستگی‌های روانی می‌شوند.

نقش استرس، سبک زندگی و شبکه‌های اجتماعی

این روان‌درمانگر ادامه داد: استرس‌های روزمره نیز یکی از عوامل مهم کاهش قدرت همدلی است. فردی که خود تحت فشار است، نمی‌تواند با کیفیت مطلوب به درد دیگران توجه کند.

او با اشاره به نقش شبکه‌های اجتماعی افزود: مشاهده مکرر رنج دیگران در فضای مجازی نیز بی‌تأثیر نیست. هرچه بیشتر با تصاویر تکراری از فقر، جنگ، بیماری و مرگ مواجه شویم، حساسیت روانی‌مان نسبت به آن کاهش یافته و به نوعی «بی‌حسی روانی» ایجاد می‌شود.

فردگرایی و کاهش همدلی در جامعه

کریمی ثانی تأکید کرد: جامعه امروز بیش از گذشته به سمت فردگرایی و توسعه فردی حرکت کرده است. این روند به کاهش مشارکت‌های اجتماعی، همدلی و روحیه جمع‌گرایی منجر می‌شود. در چنین شرایطی، خانواده نقشی کلیدی در بازسازی ارزش‌هایی همچون مهرورزی دارد. خانواده‌هایی که خود اهل همدلی باشند، فرزندانی تربیت می‌کنند که این ویژگی را در تعاملات اجتماعی آینده نیز حفظ خواهند کرد.

خستگی همدلی در افراد خودشیفته و خودمحور

وی هشدار داد: افرادی که به مرور زمان رفتارهای ضداجتماعی بروز می‌دهند یا دچار ویژگی‌های شخصیتی خودشیفته می‌شوند، معمولاً قدرت همدلی پایینی دارند. چنین افرادی بیشتر خودمحور بوده و توان درک احساسات دیگران را از دست می‌دهند؛ موضوعی که می‌تواند به افزایش فاصله‌های اجتماعی منجر شود.

راهکارهای پیشگیرانه و اهمیت تاب‌آوری

این روان‌درمانگر کودک و خانواده بر اهمیت راهکارهای پیشگیرانه تأکید کرد و گفت: مدیریت خستگی همدلی صرفاً یک موضوع فردی نیست؛ بلکه مسئله‌ای خانوادگی، سیستمی و محیطی است. رسانه‌ها، فضای مجازی، سبک تربیتی والدین و سواد هیجانی افراد، همگی در این زمینه اثرگذارند.

او افزود: «همه ما باید تاب‌آوری را بیاموزیم. تاب‌آوری یعنی با وجود شرایط سخت، حرکت و تلاش خود را متوقف نکنیم. کسانی که بیشتر با درد و رنج دیگران درگیرند، باید زمانی را به خود اختصاص دهند، به تفریح بپردازند، در طبیعت وقت بگذرانند و به استراحت توجه کنند. این اقدامات همان مراقبت از خود هستند که برای داشتن یک زندگی متعادل ضروری‌اند.»

کریمی ثانی در پایان خاطرنشان کرد: «هر رفتاری در نسل جدید باید با معیارهای روانی مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان آسیب‌ها را به‌موقع شناسایی و مدیریت کرد.»

انتهای پیام/