«هما» پرنده اساطیری آذربایجان
عکس : آذرانجمن | 1402/01/22 | 11:42
گروه محیط زیست آذرانجمن: هما با نام علمی Gypaetus barbatusa پرنده ای زیبا از خانواده قوشیان است که به کرکس ریش دار و کرکس استخوان خوار نیز مشهور است.
در زبان ترکی به کرکس ها قوزقون گفته می شود و در برخی نقاط قجیر نیز می گویند. نامی اختصاصی که برای هما در قفقاز گفته می شود واژه Toğlu götürən است.
غذای هما لاشههای حیوانات و مغز استخوانهای آنهاست. هما بزرگترین کرکس ایران است. کرکسها رفتگران طبیعت هستند. آنها با تغذیه از لاشهها به پاکیزگی طبیعت کمک میکنند.
از نظر ریخت شناسی، هما به دیگر لاشخورها شباهت زیادی ندارد. طرح مشخص بدن در حال پرواز، این پرنده را از سایر لاشخورها متمایز میسازد و بیشتر به یک شاهین عظیم شباهت دارد. پرهای روی صورت این پرنده از دو طرف منقارش آویزان و شبیه سبیل است.
اغلب کرکسها گردن و سر بدون پر دارند. این سر بدون پر، پس از تغذیه از لاشهها و آلوده شدن، راحتتر در آفتاب ضدعفونی و پاک میشود. اما هما از نظر تغذيه با دیگر کرکسها تفاوت دارد و سر و گردن آن پوشیده از پر است. هما علاقهی فراوانی به مغز استخوان دارد و برای بهدست آوردن این مادهی مقوی، به سراغ اسکلت بازمانده از لاشهخواري جانوران ديگر میرود. هما قطعات بزرگ و سنگین استخوان را با چنگال یا نوک بزرگ خمیدهاش به آسمان میبرد و پس از اوج گیری کامل، آنها را روی سنگهای مناطق کوهستانی پرتاب میکند.اين پرنده اگر در اسارت رشد کرده باشد، باز هم از همین روش برای شکستن استخوانها استفاده میكند. شیوه ی تغذیه ی وی از لاک پشت نیز شبیه تکنیک استخوان خواری اش است.
هما از لاشخورهای دیگر فعالتر و معمولاً تکزی است ، گاهاً آنرا مرغ استخوان خوار نیز مینامند و اینگونه خواندن این پرنده بدین سبب است که استخوانهای بزرگ را از ارتفاع زیاد بر روی سنگها و صخرهها رها میکند تا خرد شوند و از تکههای اسخوان نیز تغذیه میکند، در واقع استخوان خواری از عادات تغذیه این پرنده زیبا است.
عکس و متن: امیر یوسفیان اهری
انتهای پیام/