به گزارش آذرانجمن، بعد از افطار برای هضم غذا تصمیم به یک پیاده روی کوتاهی گرفتم، همین که از در خانه بیرون زدم، هیاهوی مردم و صدای بوق ماشین ها در سرم پیچید قدم زنان مسیر پیش رویم را طی می کردم که شلوغی آن طرف خیابان حواسم را به خودش جلب کرد. جلوی فست فودی ها، خیلی شلوغ بود در حالی که رستوران های سنتی مشتری قابل توجهی هم نداشتند، به گونه ای که مردم در خوردن غذاهای کیلویی بسیار مشتاق به نظرم می آمدند، بچه ها قبل از والدین خود سریع از ماشین پیاده می شدند تا هر چه زودتر از غذاهای کیلویی به اصلاح لذیذ بخورند، این شدت از وجد مردم برای خوردن غذاهای کیلویی چنان تعجب برانگیز بود که من را نیز وادار کرد از فست فودی های کیلویی بخرم.
در حین درخواست غذای کیلویی از فروشنده که مردی جوان و خوش هیکل با لباسی شبیه به لباس نانوایان که به سرعت مشغول سرو و بسته بندی بال و مرغ سوخاری برای مشتریان در صف بود حتی وقت برای خاراندن سر ندارد که بخواهد جواب سوالم را که در خصوص علت علاقه مردم به غذای کیلویی چیست را بدهد. همین که تصمیم میگیرم راهم را بگیرم و به پیاده رویم ادامه دهم ناگهان مرد جوان با سرعت نور سرش را میچرخاند و با قیافه ای بهت زده ای برام میگوید: متاسفانه وقتی برای جواب دادن به سوالات شما ندارم اگر چیزی نیاز داری بدهم و برو! همین که وقت، برای جواب دادن به سوالات من را نیز نذاشت، تصمیم گرفتم تا به سمت رستوران های سنتی شهر بروم.
در وهله اول، با صاحب یکی از رستوران های سنتی و بسیار قدیمی که اثر و حس دهه های ۵۰. ۶۰ را به آدم می داد صحبت کردم که علت تمایل مردم غذاهای فستفودی را دریابم. صاحب این رستوران معتقد بود که مواد اولیه مورد استفاده در فست فودها ارزان تر از غذاهای سنتی است و نبود گوشت در اکثر این مدل غذاها پخت شان را آسانتر میکند، به همین دلیل مردم بیشتر تمایل به خوردن و خریدن آنها دارند.
همانگونه که چشم به زمین دوخته و در حال فکر به جواب من بود سخن اش را چنان شروع می کند: الان اگر حساب کنید، هزینه ی یک پیتزا بیشتر از یک پرس کباب است. اگر یادتان باشد زمانی کره کبابی مد شده بود و الان هم غذاهای کیلویی مد شده؛ بنظر میرسد همانگونه که امروزه کره کبابی به فراموشی سپرده شده، به تدریج نقش غذاهای کیلویی نیز کمرنگ خواهد شد و در همه حال مردم تبریز در هر شرایطی به غذاهای سنتی علاقه مندند.
او ادامه می دهد: فی الواقع طی ۵ الی ۶ ماه اخیر مردم بیشتر، بیرون از خانه غذا می خورند و این به نفع ماست؛ ولی چون دولت مالیات را بالا می برد ما هم مجبوریم قیمت غذاها را بالا ببریم. در هر صورت فست فودی ها دو سه برابر رستوران های سنتی سود می کنند.
سخنان او که تمام می شود تمایل ام برای صحبت با یک کارشناس که علل این موضوع را برایم روشنتر کند بیشتر می شود. مینا ترابی، کارشناس تغذیه و رژیم درمانی که در این زمینه تخصص دارد حاضر به پاسخ سوالاتم می شود، او در خصوص ساندویچی شدن سبک از تغذیه مردم می گوید: چند عامل از جمله بی خوابی و کمبود خواب در دگرگونی رفتار غذایی و انتخاب غذایی دخیل است، هنگامی که تولید هورمون ملاتونین دچار اختلال می شود در طی روز افراد را درگیر ریزه خواری می کند، یعنی افراد به جای خوردن غذای سالم بیشتر به غذاهای پر ادویه و شور روی می آورند که همین مسئله به مرور زمان منجر به افزایش وزن و بیماری های مزمن می شود.
او ادامه می دهد: یکی دیگر از دلایل گرایش به غذاهای ساندویچی، که معمولاً شامل چربی، نمک و قند زیادی است و به علاوه، ترکیبات موجود در آن ممکن است باعث افزایش سطح سروتونین (هورمون خوشحالی) در مغز شود که این هم موجب افزایش احساس خوشحالی و رضایت در افراد میشود.
ترابی می افزاید: همچنین، ظاهر و بسته بندی اشتهاآور غذاهای کیلویی، دیزاین رستوران ها و استفاده از رنگ های محرک، زرق و برق دار بودن تبلیغات تا حد زیادی میتواند مشتری را جذب کند.
او تاکید می کند: سهولت دسترسی و مقرون به صرفه بودن غذاهای کیلویی و عدم وجود امکانات تفریحی کافی، سبب شده است که مردم به فست فودی ها روی آورند.
ترابی خاطر نشان می کند: همهگیری کووید-۱۹، جدا از همه جنبههای فاجعهباری که داشته، پیامدهای غیرمنتظره ای برای سبک تغذیه فراهم کرد. کرونا و افزایش استفاده بیش از حد فضای مجازی و بازدید بالای پیج های آشپزی و ارسال آنلاین مواد غذایی، حتی بعد از دوران قرنطینه، همچنان تمایل افراد به این سبک افزایش پیدا کرد؛ بر این اساس فرهنگ غذایی ما دچار بحران شد حتی تمایل افراد از فست فود به جانگ فود یعنی مواد غذایی بدون فایده هم افزایش پیدا کرد.
وی در خصوص اینکه کیلویی شدن تغذیه به نفع ماست یا به ضرر ما اظهار می کند: در وهله اول، سیاست گذاری های کنونی در سبک تغذیه به نفع هیچ جامعه ای نیست. امروزه اهمیت سیاستگذاری های حوزه تغذیه در رشد و توسعه جوامع دو چندان شده است که افزایش وزن در تمام گروه های سنی به خصوص در کودکان و نوجوانان، مصرف بیش از حد سدیم و در نهایت، بار بیماریهایی مثل کبد چرب، نارسایی کلیوی، سندروم تخمدان پلی کیستیک، فشار خون مزمن و سرطان که ناشی از تغییرات سریع در شیوه تغذیه ای ایرانیان بوده که این اختلال نیازمند سیاستگذاری های هدفمند و جامع می باشد.
بر اساس این صحبت ها تمام چیزی که دیگر در ذهنم نهفته می شود این است که متوجه میشوم در سال های اخیر تمایل مردمم به خوردن فست فود بیشتر شده است. ساعت ۱۱ شب است و همچنان با گذر از هیاهوی مردم، خیابان پر بوق ماشین ها، فست فودی های شلوغ و رستورانی های سنتی خالی یا نیمه خالی به خانه راهی می شوم.