گروه محیط زیست آذرانجمن/عاطف احدپور: در ایران سهم مصرف آب در بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد، شرب ۸ درصد و صنعت و معدن ۲ درصد است، در صورتیکه در کشورهای توسعه یافته سهم بخش کشاورزی ۳۰ درصد، شرب و بهداشت ۱۱ درصد و سهم بخش صنعت و معدن ۵۹ درصد است.
در سایه سو مدیریت سازمان جهاد کشاورزی، کشاورزان بدون در نظر گرفتن کمبود آب به کشت محصولاتی روی آوردند که آب بیشتری می خواهد و این امر خشکسالی را تشدید کرده است. یکی از این محصولات هندوانه است.
متوسط جهانی آبی که برای تولید یک کیلوگرم هندوانه مورد نیاز است حدود ۲۳۵ لیتر است اما در ایران این شاخص حدود ۳۰۰ لیتر است. یعنی در ایران یک هندوانه ۳.۵ کیلویی حدوداً یک مترمکعب آب مصرف میکند تا به بار بنشیند.
با توجه به هشدار مسئولان و فعالان محیط زیست کشور، کشت محصولاتی مانند هندوانه و صیفی ها بدون پشتوانه علمی و بررسی های کارشناسانه صورت گرفته است و امروزه شاهد ضربات جبران ناپذیر آن به بخش کشاورزی هستیم.
یکی از دلایل عمده خشکی دریاچه اورمیه به عنوان نماد سومدیریت منابع آبی در منطقه آذربایجان کشاورزی سنتی و غیر کارشناسی میباشد. سالهای زیادی است که کشاورزی ناپایدار به عنوان یکی از اصلیترین دلایل خشکسالی در کشور شناخته میشوند، کشاورزی که در آن برای تولید منابع غذایی چند برابر استانداردهای جهانی آب مصرف میشود و با ادامه رویه فعلی دریاچه ارومیههای زیادی خشک میشوند
مسئول واحد فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه، در مصاحبهای به خبرآنلاین میگوید: «در سال ۹۳ مطالعاتی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که در این منطقه ۷۸درصد منابع آب تجدیدپذیر مصرف میشود، عددی بسیار بیشتر از استانداردهای سازمان ملل. در همین مسیر مطالعاتی انجام شد که نشان میداد تنها ۴ گیاه گندم، یونجه، سیب و چغندر در حوزه آبریز دریاچه ارومیه، مسئولیت ۶۸درصد مصرف آب در بخش کشاورزی حوزه آبریز بر عهده دارند.
در استان آذربایجان شرقی نیز وضعیت به همین منوال است. یخچال های چندمیلیون ساله ارتفاعات «ساوالان»، «سهند»، «بزقوش» و حتی «میشو»، در تابستان ها، چشمه زارهای پرآب، دشت های پرگل و چمن و مزارع و باغات سرسبز را در خطه آذربایجان سبب می شد؛ اما این منابع طبیعی در سال های گذشته، رفته رفته کمرنگ تر شده و با کم شدن تدریجی منابع آب جاری و زیرزمینی، آذربایجان شرقی نیز در فهرست استان های مواجه با تهدید بحران آب، جا خوش کرده است.
اردبیل هم اکنون با تولید سالانه ۴.۵ میلیون تن انواع محصول، چهار درصد از مجموع تولیدات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است؛ در حالی که شدیدترین خشکسالی نیم قرن اخیر را تجربه میکند و منابع آبی این استان در وضعیت نامناسبی قرار دارند.
با توجه کاهش منابع آبی، باید تولید محصولات آب بر که آب بیش از حد مصرف میکنند در استانهای شمال غرب ممنوع شود تا جلوی کشاورزی غیراصولی گرفته شود. محصولاتی مانند هندوانه،خربزه و طالبی و… از لحاظ اقتصادی صرفه اقتصادی ندارد و صادرات آنها نیز با توجه به آبی که برای آنها مصرف میشود خالی از اشکال نیست و ضرورت دارد تا مسئولان کاشت هندوانه و میوههای آببر در منطقه شمال غرب کشور را ممنوع کنند.
انتهای پیام/