تکم چی یا حاج فیروز؟!

به گزارش آذرانجمن، تکم‌گردانی یک سنت کهن در منطقه آذربایجان است که در آستانه بهار و فرا رسیدن ایل بایرامی اجرا می‌شود. در این آیین، فردی به نام “تکم‌چی” عروسکی چوبی به شکل بز نر شاخدار به نام “تکم” را می‌گرداند و با خواندن اشعار محلی، پیام‌آور بهار و نویددهنده زندگی دوباره طبیعت است. این مراسم کاملاً با فرهنگ آذربایجان عجین شده و نمادی از استقبال از بهار و شادی محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، در سال‌های اخیر در برخی مراسمات که توسط نهادهای دولتی اجرا می‌شود، نمادی به نام حاجی فیروز خودنمایی کرده است. حاجی فیروز در نخستین روزهای هر سال با چهره‌ای سیاه، لباسی سرخ و کلاهی مخصوص ظاهر می‌شود و با نواختن دایره و خواندن اشعاری، به عنوان پیام‌آور نوروز ایفای نقش می‌کند.

در میان اهالی فرهنگ مرکز کشور، به ویژه در پایتخت، نقدهایی درباره چهره سیاه حاجی فیروز مطرح شده است. برخی معتقدند که سیاه کردن صورت او می‌تواند تداعی‌کننده نژادپرستی باشد و به جامعه سیاهان توهین کند.

حاجی فیروز کیست و از کجا آمده است؟ سوالی است که هنوز جوابی قطعی برای آن پیدا نشده است.

با توجه به این موارد، تکم‌گردانی و تکم‌چی به عنوان یک آیین بومی و محلی آذربایجان بدون حاشیه‌های نژادی به کار خود ادامه می‌دهد. انتظار می‌رود این آیین بیش از این مورد توجه قرار گیرد و با شناساندن آن به نسل جدید، ارتباط معنایی‌اش نیز با این نسل قابل درک‌تر شود.

انتهای پیام/