بزرگترین صندوق بیمهای کشور در آستانه بحران بیاعتمادی
سازمان تأمین اجتماعی با بیش از ۴۵ میلیون بیمهشده، در حالی همچنان ستون اصلی رفاه اجتماعی کشور معرفی میشود که ضعف مدیریتی، کاهش خدمات درمانی، تأخیر در پرداخت مستمریها و عدم حمایت دولت، اعتماد عمومی به این نهاد را به سمت تضعیف برده است.
به گزارش گروه اقتصادی آذرانجمن/ رعنا شکری: سازمان تأمین اجتماعی با بیش از ۴۵ میلیون نفر بیمهشده مستقیم و غیرمستقیم، بزرگترین صندوق بیمهای کشور به شمار میرود.
یکی از اهداف این سازمان، ترمیم شکاف طبقاتی، حمایت از اقشار آسیبپذیر، تضمین حداقلی معیشت و ارائه پوشش بیمهای تعریفشده است. در مقایسه با بسیاری از کشورها، تأمین اجتماعی در ایران عملکرد قابل قبولی داشته است.
تأمین اجتماعی با ارائه خدمات درمانی، بازنشستگی، بیکاری و ازکارافتادگی، اطمینان و آرامش خاطر را برای بیمهشدگان فراهم میکند. این سازمان نقش مهمی در ایجاد جامعهای سالم، پایدار و امیدوار ایفا میکند.
با این حال، بخشی از اهداف تأمین اجتماعی بهدلیل سوءمدیریت، عدم حمایت کافی دولت و حجم بالای وظایف این سازمان، محقق نشدهاند.
کیفیت و کمیت خدمات تأمین اجتماعی کاهش یافته و بسیاری از بیمهشدگان با وجود پرداخت حق بیمه یا کسر آن از حقوق خود، هنگام مراجعه به مراکز درمانی همچنان هزینههای سنگینی پرداخت میکنند. دلیل اصلی این امر، عدم پوشش کامل هزینههای درمانی توسط تأمین اجتماعی است. در نتیجه، افراد ناچار به خرید بیمه تکمیلی میشوند، بهویژه در شرایط حساس مانند جراحی یا تأمین داروهای خاص. همچنین بسیاری از پزشکان متخصص طرف قرارداد این سازمان نیستند.
تعداد مراکز درمانی و پزشکان طرف قرارداد تأمین اجتماعی بسیار محدود است. این مراکز معمولاً آموزشی بوده و با ازدحام جمعیت، فرسودگی تجهیزات و صفهای طولانی مواجه هستند. همچنین برخورد نامناسب برخی کارکنان باعث شده تعدادی از بیمهشدگان از دریافت خدمات منصرف شوند.
دولت میتواند با اختصاص بودجه مناسب برای احداث مراکز درمانی بیشتر و مجهزتر، شرایط بهتری برای بیمهشدگان فراهم کند.
در برخی شرکتهای خصوصی و نیمهدولتی، قانون بیمه رعایت نمیشود یا سهم عمده حق بیمه برعهده خود فرد است. این موضوع بهویژه برای اقشار کمدرآمد مشکلساز است. نظارت بیشتر و اجباری شدن بیمه در این شرکتها میتواند از تخلف کارفرمایان جلوگیری کند.
با افزایش نرخ تورم، حق بیمه نیز افزایش یافته و همین امر موجب کاهش تمایل افراد به بیمهپردازی اختیاری شده است. نظارت بر نرخها و اختصاص یارانه دولتی میتواند تا حدی این مشکل را کاهش دهد.
روند اداری دریافت مستمری برای افرادی که بهدلیل بیماری یا حادثه از کار افتادهاند، یا خانواده متوفیان مشمول مستمری، طولانی و دشوار است.
کمکهزینههایی نظیر ازدواج، زایمان و ایام بیماری نیز با توجه به تورم بسیار ناچیز و ناکافی است.
تأخیر در پرداخت مستمری نیز یکی از مشکلات جدی است. دلایلی مانند کسری منابع، ناترازی صندوقها، عدم پرداخت بدهی دولت به سازمان و نبود نظارت بر خروج منابع، از جمله عوامل این تأخیر هستند.
برای دریافت مستمری بازنشستگی، نیاز به ۲۵ تا ۳۰ سال سابقه پرداخت بیمه وجود دارد. در حالیکه بسیاری از کارفرمایان بیمه کامل کارکنان را پرداخت نمیکنند و سن بازنشستگی نیز به حدود ۶۰ سال رسیده است. در نتیجه، افراد تا سالخوردگی ناچار به کار و پرداخت حق بیمه هستند و ممکن است فرصت استفاده از مزایای بازنشستگی را نیابند.
کلام آخر: سازمان تأمین اجتماعی، نماد امید به آینده و پشتوانهای برای سالمندان است. بسیاری از مردم برای داشتن امنیت در دوران پیری، از هزینههای ضروری زندگی خود میزنند تا بیمهپردازی کنند. اما بهدلیل بیتوجهی برخی کارفرمایان، تلاشهای این افراد بینتیجه میماند و سالها عمر آنها صرف پیگیریهای اداری میشود.
این شرایط برای زنان خودسرپرست و سرپرست خانوار دشوارتر است. مردان و زنانی که عمر خود را صرف خدمت به خانواده و جامعه کردهاند، شایسته بهرهمندی از خدمات و رفاه اجتماعی هستند و نباید عزت نفس آنها در صفهای مراکز درمانی و ادارات از بین برود.

رعنا شکری
نظرات