چالش آموزش غیرحضوری در روزهای آلوده
آلودگی هوا مدارس را به تعطیلی میکشاند، اما ضعف اینترنت و زیرساختها اجازه نمیدهد آموزش مجازی هم بهدرستی جایگزین کلاس حضوری شود.
به گزارش گروه فرهنگی آذرانجمن / رعنا شکری: وقتی نفس شهرها بهدلیل آلودگی هوا به شماره میافتد، آموزش مجازی بهعنوان جایگزین کلاسهای حضوری مطرح میشود؛ جایگزینی که در عمل، با قطعی و اختلال اینترنت، نفس آموزش را نیز میگیرد.
با آغاز موج آلودگی هوا، مدارس تعطیل میشوند و آموزش، ناچار به فضای مجازی منتقل میشود. آموزشی که میراث دوران کروناست؛ دورانی که ابتدا با استفاده از پلتفرمهای مختلف آغاز شد و در مدتزمانی کوتاه، برای ساماندهی و تثبیت آموزش غیرحضوری، اپلیکیشن «شاد» بهعنوان بستر رسمی آموزشوپرورش معرفی شد.
با فروکشکردن کرونا، آموزش آنلاین نهتنها حذف نشد، بلکه بهطور رسمی به بخشی از نظام آموزشی کشور تبدیل شد. در سالهای پس از کرونا، در روزهای سرد سال، هنگام بارندگی، در اوج شیوع آنفلوآنزا و بهویژه در روزهای آلوده، مدارس و دانشآموزان همواره به آموزش مجازی پناه بردهاند.
آموزش آنلاین، در صورت فراهم بودن زیرساخت، میتواند مانع اتلاف وقت دانشآموزان شود و زمینه استفاده هدفمند از فناوری را فراهم کند. در روزگاری که جدایی کودکان و حتی بزرگسالان از تلفن همراه و اینترنت تقریباً ناممکن شده، آموزش مجازی میتواند فرصتی برای بهرهگیری درست از این ابزارها باشد.
از دیگر مزایای آموزش غیرحضوری، امکان بازبینی چندباره محتوای درسی است. محتواهای آموزشی تولیدشده توسط معلمان در فضای مجازی بارگذاری میشود و دانشآموزان میتوانند برای درک بهتر، در هر زمان و به دفعات از آن استفاده کنند؛ امکانی که در آموزش حضوری کمتر در دسترس است.
اما در کنار این امتیازات، آموزش غیرحضوری با ضعفهای جدی همراه است. در بسیاری از مواقع، بهدلیل ترافیک بالا در شبکههای ارتباطی، اینترنت دچار اختلال یا قطعی میشود و ارتباط و تعامل میان معلم و دانشآموز مختل میگردد. پلتفرم آموزشی داخلی نیز با وجود گذشت سالها از آغاز فعالیت، همچنان با محدودیتها و باگهای فنی متعددی روبهروست.
محدودیت در ارسال فایلهای آموزشی، امکان بارگذاری کلیپهای کمحجم و اختلالهای مکرر حین برگزاری کلاسها، از جمله عواملی است که به افت کیفیت آموزش در این بسترها منجر شده است. تجربه سال گذشته نیز نشان داد که همزمان با تعطیلی مدارس بهدلیل برودت هوا، قطعی برق و بهدنبال آن ضعف یا قطع اینترنت، عملاً آموزش مجازی را با بنبست مواجه کرد.
ادامه این روند، پیامدهایی چون افت تحصیلی، افزایش اضطراب و تنش میان دانشآموزان و والدین را بهدنبال داشته است؛ پیامدهایی که آثار آن میتواند سالها دامنگیر سرمایه انسانی کشور شود. به نظر میرسد شکاف میان تصمیمگیران حوزه آموزش و متولیان زیرساختهای فنی کشور، روزبهروز عمیقتر میشود؛ شکافی که از آغاز تدریس آنلاین وجود داشته و تاکنون چارهای جدی برای آن اندیشیده نشده است.
با توجه به بحران کمبود انرژی و تداوم آلودگی هوا، احتمال تعطیلیهای مکرر در روزهای آینده دور از انتظار نیست؛ تعطیلیهایی که بار دیگر دانشآموزان و دانشجویان را به سمت آموزش آنلاین سوق خواهد داد. خروج از این چرخه معیوب، نیازمند تقویت زیرساخت اینترنت پایدار و پرسرعت در منازل و مراکز آموزشی است.
در کنار آموزش آنلاین، استفاده از بستههای آموزشی آفلاین نیز باید در دستور کار قرار گیرد. رسانه ملی که این روزها با کاهش مخاطب روبهروست، میتواند با تولید محتوای آموزشی باکیفیت و بهرهگیری از اساتید برجسته، نقش مؤثری در جبران بخشی از این خلأ ایفا کند.
در زمان تصمیمگیری برای تعطیلی مدارس، واقعیتهای فنی کشور باید مورد توجه قرار گیرد؛ امری که مستلزم هماهنگی و همکاری جدی میان وزارت آموزشوپرورش و وزارت ارتباطات است.
حرف آخر:
این روزها عمر بسیاری از ایرانیان زیر فشار تورم، آلودگی هوا و کمبود انرژی میگذرد. نور کمسوی آموزش در حال خاموششدن است و آتش کلافگی و فشارهای روانی هر روز شعلهورتر میشود. این خاموش و روشن شدنها، راه را برای افت تحصیلی، فرار مغزها و حتی بزهکاری هموار میکند.
وقتی از آب، برق، گاز و هوای پاک خبری نیست، دستکم برای کودکان و نوجوانان فکری کنید. حالا که ریههایشان از دود و مازوت پر شده، لااقل موانع آموزش را از پیش پایشان بردارید. ادامه تحصیل، از بدیهیترین حقوق هر انسان است.
رعنا شکری
نظرات