دیپلماسی شهری، پیش‌درآمد سیاست خارجی 

به گزارش آذرانجمن/ جهانبخش احمدیان: کهن‌شهر تبریز مرکز ثقل فعالیت اقتصادی ایران در طول سده‌های گذشته بوده است. این شهر به واسطه قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، اهمیت فراوانی برای دیگر کشورها و شهرها برای تجارت داشت و از همین رو تبریز میزبان ۱۱ کنسولگری بود که در زمان دولت مصدق برچیده شد. در سطح ملی نیز تبریز با ظرفیت‌های ویژه و منحصربفرد خود، به نوعی دروازه ورود به اروپا بود و اکثر تجار و گروه‌های اقتصادی ترجیح می‌دادند در این شهر سرمایه‌گذاری کرده و نمایندگی داشته باشند.

شهرها از دیرباز علاقمند و پیگیر  توسعه روابط اقتصادی با دیگر شهرهای بزرگ دنیا بودند و شاید اقتصاد و تجارت مهمترین عامل شکل‌گیری ارتباط بین شهرهای مختلف در سطح ملی و بین‌المللی بود. با گذشت زمان و اهمیت این موضوع، تعاریف جدیدی از ارتباط بین شهرهای مختلف دنیا مطرح شد که از آن جمله می‌توان به خواهرخواندگی و در سطحی بالاتر دیپلماسی شهری اشاره کرد.

دیپلماسی شهری امروزه نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه روابط بین کشورهای مختلف دارد و  جایی که گفتمان سیاسی به مشکل برمی‌خورد، این دیپلماسی شهری است که وارد میدان شده و گره‌گشای روابط بین کشورها می‌شود.

معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در شهرها، جذب سرمایه‌گذار، اشتراک تجربیات مدیریت شهری در حوزه‌های مختلف و توسعه روابط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و حتی سیاسی، ظرفیت‌های مختلف دیپلماسی شهری هستند که در قالب اعزام هیئت سرمایه‌گذاری، برگزاری هفته فرهنگی و دیدارهایی در سطح عالی و عمومی ارائه می‌شوند.

تبریز تا قبل از سال ۱۴۰۱ با ۱۶ شهر مختلف در سطح ملی و بین‌المللی روابط خواهرخواندگی داشت. استانبول، قونیه و ارزروم از ترکیه، گنجه و باکو از جمهوری آذربایجان، غزه فلسطین، قازان در تاتارستان روسیه، ووهان چین، وین اتریش، خجند تاجیکستان، موگیلف بلاروس، هوشی‌مین ویتنام، اصفهان و یزد از ایران، آلماتی قزاقستان و کربلای عراق، شهرهای خواهرخوانده تبریز هستند که در طول سالیان گذشته عقد خواهرخواندگی با تبریز بسته‌اند. علاوه بر این تبریز با شهر ترابوزان ترکیه نیز قرارداد همیاری بسته است.

از سال ۱۳۹۵ تا به امسال، توسعه روابط خارجی کهن‌شهر تبریز محدود به همان ۱۶ شهر بوده که تعدادی از آنها نیز در حد همان قرارداد باقی مانده است.

تبریز ظرفیت‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف صنعت، گردشگری، فرهنگ، علم و جغرافیا دارد که می‌تواند محل سرمایه‌گذاری و معرفی تبریز کهن در جوامع بین‌المللی باشد. در کنار این موضوع، همجواری آذربایجان‌شرقی با کشورهای حوزه قفقاز جنوبی و ترکیه به عنوان دروازه اروپا اهمیت شهر تبریز را بالا برده است.

علی‌رغم گذشت دهه‌های متمادی از محوریت تبریز در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی ایران، امروز هم این کهن‌شهر تاریخی می‌تواند مرکز ثقل تحرکات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شمال‌غرب و یا کشور باشد.

هر آورده‌ای که تبریز در حوزه‌های مختلف شهری و بین‌المللی دارد، مستقیم یا غیرمستقیم استان‌های شمال‌غرب را نیز متأثر می‌سازد.

به عنوان مثال سرمایه‌گذاری در تبریز و برگزاری  هر گونه رویداد بین‌المللی در این شهر، فرصت را برای دیگر استان‌های همجوار نیز فراهم می‌کند تا پتانسیل و ظرفیت‌های خود در عرصه‌های مختلف را بروز و عرضه کنند.

استان‌های شمال‌غرب به مرکزیت تبریز می‌توانند در سطح بین‌المللی تجربیات و تخصص خود را عرضه کنند. قفقاز جنوبی و جنگ قره‌باغ را در نظر بگیرید. علی‌رغم برخی مشاوره‌های غلط به حاکمیت و انزوای ایران در این جنگ، می‌توان در قالب کنسرسیومی برای بازسازی مناطق جنگی دو طرف اقدام کرد. طبیعی است که تبریز در این میان می‌تواند نقشی محوری داشته باشد.

پیش‌نیاز این حضور  فعال کردن دیپلماسی شهری در توسعه روابط بین‌الملل، از طریق برقراری ارتباطات مؤثر شهری، برگزاری هفته‌های فرهنگی، معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و معرفی توان و تخصص علمی و صنعتی استان‌های شمال‌غرب در میان شهرهای مختلف کشورهای همجوار است.

انتهای پیام/