به گزارش آذرانجمن به نقل از هممیهن، تاکنون رئیس دستگاه قضا بارها بر اهمیت انتقادپذیری تأکید کرده است. گرچه انتقاد را مشروط به شرط «سازنده» بودن کرده است. این سخنان در حالی عنوان میشود که رسانههای منتقد در ماههای اخیر، به شکل گستردهای هدف شکایت برخی نهادهای نظامی قرار داشتهاند و انبوهی از شکایت این نهادها راهی دادسرای فرهنگ و رسانه شده است. مدیرمسئولان رسانههای مختلف میزان انتقادپذیری از سوی دستگاه قضا در دوران ریاست اژهای از یکسو و وضعیت شکایت از رسانههای منتقد از سوی دیگر را در گفتگو با هممیهن موردبررسی قرار دادهاند. غلامحسین محسنی اژهای، رئیس دستگاه قضا، در اظهاراتی بر اهمیت نقدپذیری تأکید و تصریح کرد: «باید از نقد سازنده استقبال کنیم و هیچگونه نگرانی نسبت به انتقاد نداشته باشیم؛ چنانچه فردی دلسوزانه و خیرخواهانه نسبت به شخص ما یا دستگاه ما، نقد صحیحی را وارد آورد، باید از آن نقد استقبال کنیم و چنانچه اشکالی در کار ما وجود دارد، نسبت به رفع آن کوشا باشیم.» سخنان اژهای در نگاه اول منطقی و درست است، اما شاید با نشاندن صفت «سازنده» در کنار واژه «نقد» و تأکید بر نقد صحیح از سوی فرد دلسوز ابهاماتی را برای مخاطب ایجاد میکند. نقد سازنده و غیر سازنده چه تفاوتی دارند؟ شاخص و حدودوثغور هر یک چیست؟ این حدودوثغور آیا توسط سلیقه و دیدگاه اشخاص و مقامات ارشد کشور یا مقامات نظامی و امنیتی مشخص میشود یا اینکه قانون آن را تعیین کرده است؟
از سوی دیگر مسئله مهم این است که فرد دلسوز چه کسی است و چه معیارهایی برای تمییز فرد دلسوز از غیردلسوز وجود دارد؟ بهعنوان مثال در حوزه رسانه بارها شکایتهایی از سوی نهادهای نظامی خاص از رسانههای منتقد انجام شده است. همچنین بارها شاهد بازداشت فعالان رسانهای بودهایم. این رویه یعنی شکایت و مهمتر بازداشت فعالان رسانهای در چندماه اخیر سرعت بیشتری یافته است. حال سؤال این است که رسانهها و روزنامهنگارانی که در داخل کشور و با مجوز نهادهای ذیربط مشغول فعالیت هستند در جرگه افراد دلسوز محسوب شده و انتقادات آنان شنیده میشود یا اینکه انتقادات این رسانهها و حمایت آنها از مطالبات مردم که گاهی در تعارض با صلاحدید مسئولان است (مانند موضوع صیانت از فضای مجازی) نوعی عدم دلسوزی ارزیابی شده و با برچسبهای مختلف مواجه میشود؟ آیا توصیههای رئیس دستگاه قضای کشور فقط خطاب به زیرمجموعه دستگاه متبوع خود است یا اینکه سایر دستگاههای متصدی امر حکمرانی را نیز شامل میشود؟ البته این نخستینبار نیست که اژهای بر ضرورت انتقاد و انتقادپذیری تأکید میکند. او مدتی پیش نیز در نشست با اعضای هیئت نظارت بر مطبوعات، بر ضرورت انتقاد و انتقادپذیری تأکید کرد، اما انتقاد سازنده را بر اساس قانون مشروط به دارا بودن منطق و استدلال و پرهیز از توهین، تحقیر و تخریب عنوان کرد. حالا سؤال این است که آیا رسانههایی که مکرر مورد شکایت یا اخطار قرار میگیرند همگی مرتکب تحقیر و تخریب شده و مهمتر اینکه آیا انتقاداتشان فاقد منطق و استدلال است؟ برای ارزیابی سخنان اژهای در خصوص انتقادپذیری با تعدادی از مدیران مسئول روزنامههای مختلف گفتگو کردهایم.