پایگاه خبری آذرانجمن
ضعف مطالعه و نیازسنجی در طرح‌های عمرانی تبریز
اجرای طرح‌های عمرانی نظیر مسیرگشایی و احداث پل‌ها و زیرگذرها برای سهولت تردد خودروها و جلوگیری از ترافیک، از نیازهای ابتدایی شهرهاست، اما نکته‌ای که نباید در این میان فراموش شود مطالعه و نیازسنجی طرح‌ها قبل از عملیاتی‌شدن آنهاست.
به گزارش آذرانجمن به نقل از ایرنا، هر طرح عمرانی قبل از اجرا و عملیاتی شدن از سوی مشاور طرح مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد که در آن به سووالاتی از قبیل اهداف و همچنین کارایی طرح در برطرف کردن مشکلات پاسخ داده می شود و اگر مشاور طرح بررسی و تحقیق درستی از طرح ارایه ندهد، نه تنها طرح اجرا شده مثمر ثمر نخواهد بود، بلکه بر میزان مشکلات افزوده و انتقادها را به دنبال خواهد داشت.
توضیح درباره ضرورت اجرای طرح، مکان یابی مناسب، اجرا طبق نقشه مصوب و ممانعت از دستکاری های احتمالی به دلیل کمبود بودجه، تلاش برای اجرای طرح با هزینه معقول، تعیین مدت زمان اجرای طرح و برنامه ریزی برای اتمام طرح در موعد مقرر، جایگزین کردن مسیرهای موقت عبور و مرور تا زمان بهره برداری از طرح و تهیه نقشه فنی و ایمنی از جمله مواردی است که باید از سوی مشاور بررسی و بعد از تایید و نهایی شدن، در اختیار پیمانکار طرح برای اجرای دقیق قرار گیرد.
نمونه طرح های عمرانی که در سال های اخیر در تبریز اجرا شده و به دلیل عدم نیازسنجی و یا مطالعه کافی و یا دستکاری در نقشه طرح، به جای گره گشایی از مشکلات به ایجاد مشکلات بیشتر دامن زده، بسیار است و متاسفانه مسوولان شهری که اغلب به دنبال قیچی کردن روبان قرمز و گزارش از میزان هزینه کردها برای طرح ها هستند، نیازی به بررسی فنی طرح ها نمی بینند و نواقص و پیرامون به هم ریخته طرح های عمرانی به چشم شان نمی آید.
طرح ترافیکی میدان آذربایجان نمونه بارز از طرح هایی است که به رغم مطالعه کافی بر روی آن، به دلیل دستکاری و حذف برخی بخش های طرح، به صورت ناقص بهره برداری شد و نه تنها ترافیک این میدان بزرگ تبریز را برطرف نکرد، بلکه بر مشکلات تردد در آن افزود و تداخل عبور خودروهایی که از مسیر های مختلف به سمت میدان حرکت می کنند در آن همچنان باقی است و ترافیک موجود در میدان نیز به سمت میدان فرودگاه انتقال یافته است.
این طرح که قبل از اجرا، سر و صدای زیادی کرد پس از کلنگ زنی، دچار سرنوشت بسیاری از طرح های عمرانی شهرداری تبریز شد و به دلایل مختلف از جمله عدم تامین مالی به موقع، تعلل پیمانکار و حذف برخی از بخش های طرح، با تاخیر طولانی در بهره برداری مواجه و در نهایت به صورت نصف و نیمه بهره برداری شد؛ تا این لحظه نیز هیچ مسوولی از شهرداری توضیحی درباره این طرح نخواسته و میدان آذربایجان با ستون ها و شمع گذاری های زشتی که بیرون زده، همه روزه در جلوی چشم عابران، نمایان می شود؛ تاریکی شبانه و نبود تیربرق و روشنایی کافی در داخل و محوطه میدان از دیگر کاستی های میدان بزرگ آذربایجان است.
این میدان بزرگ که نقطه تلاقی اتوبان پاسداران، بلوار ستارخان، بزرگراه آذربایجان و بزرگراه شهید بابایی است از طریق یک زیرگذار پاسداران را به بزرگراه آذربایجان وصل می کند و با یک زیرگذر یکطرفه بزرگراه اذربایجان را به بزرگراه شهید بابایی وصل کرده است و مسیرهای یاد شده باهم تلاقی ندارد، اما دیگر مسیرها برای اتصال به مسیرهای چهارگانه، حتما باید میدان را دور بزنند و همین امر موجب تلاقی و عبور ضربدری خودروها و در نهایت به ترافیک و راه بندان در ورودی میدان فرودگاه به ویژه در روزهای تعطیل منجر می شود.
این در حالیست که با اجرای دقیق طرح و روگذرهایی که در طرح اولیه میدان آذربایجان، تعبیه و در نظر گرفته شده بود و همچنین بدنه سازی، هیچ کدام از مشکلات یاد شده پیش نمی آمد.
همان گونه که گفته شد نمونه طرح هایی که بدون مطالعه و یا برای رفع کوتاه مدت مشکلات ترافیکی تبریز اجرا شده، بسیار است که در ادامه این طرح ها به مشکلات بیشتر دامن زده و از جمله آنها می توان به دوربرگردان های ایجاد شده در چایکنار در محدوده خیابان های رضانژاد و کلانتر کوچه اشاره کرد که موجب راه بندان در این شریان حیاتی تبریز در بیشتر مواقع از روز می شود.
تبریز شهر بزرگی است و روزانه بیش از یک میلیون خودرو در آن تردد می کنند و با در نظر گرفتن چنین وضعیتی، اجرای طرح ها و زیرگذرها و روزگذرهای بزرگ در جهات و سمت های مختلف در آن اجتناب ناپذیر است و بسنده کرده به طرح های کوچک دردی از مشکلات این شهر را درمان نخواهد کرد.
مسیرگشایی های اخیر نیز در تبریز و نقاط مختلف این شهر با در نظر گرفتن همه مزایایی که دارد، به بروز برخی مشکلات در آن دامن زده و بیشتر این مسیرگشایی ها به خیابان هایی منتهی می شود که به دلیل باریکی، توان تحمل ترافیک بیش از حد را ندارند و یا در تقاطع ها به دلیل مسدود بودن ادامه مسیر، به مشکل برخورده اند.
به دنبال تحویل اراضی پادگان ارتش به شهرداری و مسیرگشایی صورت گرفته در آن در امتداد خیابان ارتش جنوبی و اتصال آن به کمربندی میانی، مسیری که تا قبل از آن دچار ترافیک نبود، به یکباره گرفتار ترافیک های سنگین شد و شهرداری را مجبور به طرح ریزی برای ساختن تقاطع غیرهمسطح در این مسیر کرد.
این طرح که برای اجرای آن ۳۸ میلیارد تومان در نظر گرفته شده، به دلیل نبود منابع مالی، در واقع تعطیل شده و نشانه ای از فعالیت عمرانی در این مسیر پرتردد دیده نمی شود و هر از چند گاهی چند کارگر مشغول آرماتوربندی ستون های آن هستند که برای چنین پروژه ای، قابل قبول نبوده و با چنین روندی، افتتاح آن شاید چندین سال زمان ببرد.
هرچند اعضای جدید شورای اسلامی شهر تبریز از نیمه کار ماندن طرح های عمرانی انتقاد کرده و خواستار تسریع در انجام و اتمام این طرح ها شده اند، اما شهرداری تبریز در حال حاضر با کمبود منابع مالی ناشی از کاهش درآمدها مواجه شده و بیشتر درآمدهای این نهاد، صرف پرداخت حقوق کارکنان و امور خدماتی می شود و در واقع پولی برای اجرای طرح های عمرانی باقی نمی ماند.
از همین رو، شهرداری باید ضمن تعریف محل جدید برای درآمدزایی و پایدار کردن درآمدهای خود، از اجرای سلیقه ای و بی برنامه طرح هایی که پشتیبان مالی ندارند، خودداری و در هزینه های غیر عمرانی خود نیز صرفه جویی کند.
امید است شهرداری تبریز با برنامه ریزی و تعیین زمان بندی مشخص، تکلیف طرح های نیمه تمام را مشخص و از درجا زدن تبریز جلوگیری کند و موانع عمران و آبادی این شهر را برطرف کند و با بهره برداری سریع از طرح هایی همچون پارک باغشمال، پارک بزرگ و مقبره الشعرا و آسفالت ریزی خیابان های شهر، برداشت، تصور و ذهنیت مردم از شهرداری را تغییر دهد و فراموش نکند که رضای الهی در رضای مردم و شهروندان است.