گروه سیاسی آذرانجمن: سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در سفر وزیر خارجه جمهوری خلق چین به تهران در آستانه پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور، هفته گذشته با حضور محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و همتای چینی آن به امضا رسید.

بر اساس اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه، در این سند همه ابعاد همکاری‌ های تجاری، اقتصادی و حمل و نقل دو کشور به همراه مشارکت ایران در طرح «یک کمربند یک راه» ذکر شده و یک محوریت خاصی به بخش خصوصی دو طرف داده شده و همکاری ‌های این بخش برای دو طرف مورد تاکید قرار گرفته است.

در همین مورد برای کسب اطلاعات بیشتر گفت و گویی باامیررضا اسعدی، کارشناس مسائل سیاسی داشته ایم:

جدال های سیاسی در ایران معطوف به مباحث غرب گرایی و نگاه به شرق می باشد

امیررضا اسعدی، کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با آذرانجمن با اشاره به تاثیرات قرار داد ایران چین در بین جریانات سیاسی داخلی ایران عنوان کرد: قطعا اثراتی در مقطع فعلی دارد و در آینده نیز تا حدودی خواهد داشت. اما به طور طبیعتی این اثرات به مرور کم رنگتر خواهد شد. چرا که در حال حاضر در آستانه انتخابات هستیم و همچنین بحث‌ بازگشت آمریکا به قرارداد برجام مطرح می باشد. اما جدال بین جریان های داخلی ایران که معطوف به این قرارداد می باشد در اصل جدالی بین بحث غرب گرایی و نگاه به شرق می باشد.

وی تاکید کرد: طبیعتا در این جدال، قرارداد ایران چین یک امتیاز به نفع جریان هایی که بحث نگاه به شرق را مطرح می‌کنند محسوب می شود و از جهت اقتصادی هم طبیعتا جریان های محافظه کار در داخل ایران سعی خواهند کرد که این قرارداد را به نفع خودشان مصادره کنند، اما چنین قراردادهایی در سطح ملی انجام می شود و اساساً نباید چنین بازخوانی شود که یک جریان سیاسی مشخص، بطور مثال اصولگرا یا اصلاح‌طلب این قرارداد را پای کار آورده و امضا کرده است.

نتیجه مطلوب در سند همکاری ایران چین بستگی به عملکرد ایران دارد

اسعدی، با اشاره به‌ ابهامات موجود در ابعاد این سند‌‌ و مشخص نبودن کم و کیف قرارداد همکاری ایران چین بیان کرد: با توجه به اینکه این قرارداد طولانی مدت بوده و ارزش اقتصادی بالایی برای طرفین دارد، طبیعتاً این اشتراک بین دو کشور اثرات استراتژیکی هم می تواند از خودش نشان خواهد داد. اما برای قضاوت در این مورد مقداری زود می باشد. ولی سند همکاری ۲۵ ساله ایران چین میتواند زمینه را برای قرارگیری ایران به عنوان یک متحد استراتژیک در کنار چین مهیا کند. اما بطور قطع در این مورد نمی توان نظر داد و نتیجه مطلوب به عملکرد ایران بستگی دارد.

وی افزود: چین قراردادهای مشابه ای در سطح سرمایه‌گذاری‌های کلان با کشورهای مختلفی داشته که در اکثر موارد عملکرد دوطرفه طوری بوده که منجر به اتحاد استراتژیک نشده است اما مواردی نیز بوده که جنبه روابط استراتژیک سیاسی و امنیتی طرفین را تحت تاثر قرار داده است.‌ بنابراین در حال حاضر کم و کیف قرارداد مشخص نبوده و نتوانیم در مورد نتیجه اجرای آن دقیقا اظهار نظر کنیم.

بازی ایران با کارت چین برای مذاکرات احتمالی برجام

کارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه با خبرنگار آذرانجمن، ضمن یادآوری عدم تحقق برجام و اشاره به احتمال بازی ایران با کارت قرارداد ایران و چین برای چانه زنی در مذاکرات آتی برجام تبیین کرد: با انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، شرایط سیاسی حاکم در قبال برجام طوری رقم خورد که ایران بازنده این قرارداد شد و با برچیده شدن بخش کلانی از برنامه اتمی ایران که در قبال دستاوردی که قرار بود ایران طی قرارداد برجام به دست آورد، عملا محقق نشد.‌‌ در نهایت نیز با خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی هم نشان دادند که تحت هر شرایطی به طور قانونی یا غیرقانونی در کنار آمریکا هستند و از نظر سیاسی و اقتصادی، جذابیتی برای برقراری رابطه با ایران نمی شناسند.

وی اضافه کرد: طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران یک نگاه کلان اقتصادی نیز نسبت به برجام دارد که همان بحث لغو تحریم‌ها می باشد، تا به واسطه تحقق برجام، تجارت آزاد و انتقالات مالی قانونی در دنیا صورت بپذیرد.

اسعدی خاطرنشان کرد: با توجه به این مسئله که طرف مقابل آمریکایی و اروپایی، تا کنون تاکیدهای مکرری داشتند که برجام صرفاً به عنوان یک قرارداد در حوزه برنامه اتمی ایران نباید باشد و سعی دارند مباحثی همچون، برنامه‌های موشکی ایران و همچنین ارتباطات و نفوذ منطقه‌ای ایران و ارتباطات ایران با گروه‌های مقاومت اسلامی را در برجام مد نظر قرار دهند، و در نظر گرفتن این موضوع که جمهوری اسلامی ایران علاقه ای به وارد کردن این مباحث به قالب نهایی برجام ندارد، بنابراین ایران در شرایط اقتصادی فعلی ، مستلزم این است که در تقابل با این اختلاف نظر، دستگاه امور خارجه ایران بتواند با کارت سند همکاری ایران و چین بازی کرده و در مذاکرات احتمالی آتی دست ایران را تا حدودی‌ برای چانه زنی در مورد برجام باز بگذارد.

شرط موفقیت قرارداد ایران چین در شرایط اجرای آن است

امیررضا اسعدی، شرط موفقیت ایران در سند همکاری ایران و چین را به شرایط اجرای آن مربوط دانست و متذکر شد: چین با سایر کشورها نیز قراردادهای مشابهی داشته، در مواردی شاهد نتیجه های مثبت بوده ایم و در مواردی نتایج به نفع کشور میزبان منفی بوده است. که البته این به نفس قرارداد مربوط نبوده و بیشتر به وضعیت آن کشورها و شرایط اجرای قرارداد برمیگردد. بطور مثال در کشورهایی مانند ترکیه، انگلستان و عربستان، چین سرمایه‌گذاری‌های کلانی داشته که در شکوفایی اقتصاد آن کشورها نقش موثری داشته و همچنین دولت چین هم از این سرمایه‌گذاری اقتصادی نهایت بهره برداری را داشته است. اما با نگاهی به قرارداد های مشابه چین با بعضی کشورهای آفریقایی، مشاهده می کنیم که این قراردادها به ضرر کشورهای میزبان تمام شده است.

وی تاکید کرد: با بررسی سررسید پرداخت های این کشورها می توانیم به دلایلی که قراردادهای چین با کشورهای آفریقایی به ضرر آنها منجر شده پی ببریم، بطوری که وقتی موعد پرداخت سررسید های کشورهای میزبان فرا می رسیده، آنها موجودی مالی برای پرداخت بدهی را نداشتند در نتیجه در مواردی چین در قبال بدهی، بخش‌های از منابع کشورها از جمله جزایر و معادن آنها را مصادره کرده است. این موضوع طبعا در مورد سند همکاری ایران و چین نیز بستگی به این دارد که اجرای قرارداد به چه شکلی اتفاق بیافتد.

وی اضافه کرد: بعضی رسانه‌ها در خارج از ایران سعی می‌کنند پمپاژ کنند که بخش‌هایی از ایران بر اساس قرارداد ایران و چین واگذار شده است، اما در اصل هیچ بخشی به چین واگذار نمی‌شود، بلکه شرایط اجرای قرارداد است که نشان خواهد داد این قرارداد در نهایت به نفع هر دو کشور باشد یا اینکه به ضرر ایران تمام شود.

چین میتوانند اختلافات سیاسی را از مباحث اقتصادی جدا نگه دارد

امیررضا اسعدی، به اشاره به این که در دنیای امروز شاهد بلوک بندی شرق و غرب مثل دوران جنگ سرد نیستیم گفت: امروزه تعاملات بیشتر به صورت اتحاد ها یا منافع مشترک جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی تعریف شده است. بنابراین در مورد کشوری که وارد یک رابطه اقتصادی با چین می شود، چنین شرایطی وجود ندارد که باعث بحث ها و مراودات در رابطه چین و روسیه شود. دولت چین در عین حالی که یکسری اختلافات جدی با دولت آمریکا دارند، سالانه نزدیک به ششصد میلیارد دلار تجارت با این کشور دارد و همچنین یک تجارت قابل قبولی هم با روسیه دارد. در بین مباحث اقتصادی در دنیای امروز قدرت‌هایی مثل چین میتوانند مباحث اختلافات سیاسی را نه مطلق بلکه تا حدی جدا از مباحث تجاری و اقتصادی و بحث‌های منافع اقتصادی نگه دارند. البته به طور قطع اختلافات سیاسی اگر زمانی حدودش از آستانه ای فراتر رود، سایه اش برتمام مباحث اقتصادی می‌افتد. اما اینکه بخواهیم قضاوت کنیم ایران وارد مباحث و اختلافات بین چین و روسیه خواهد شد و یا در این دوراهی قرار بگیرد، بعید به نظر می رسد کما اینکه تجربه های مشابهی شبیه به قرارداد ۲۵ ساله در دنیا اتفاق افتاده و این کشورها وارد این مجادلات نشده اند.

وی تصریح کرد: ما در گذشته نیز قراردادهای اقتصادی مشابهی با چین داشتیم، مثل قرارداد خط لوله صلح یا قرارداد توسعه میدان‌های آزادگان جنوبی و بخش‌هایی از پارس جنوبی که تحریم های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا باعث شد چین از این قرارداد ها کنار بکشد. در واقع این تجربه یک موضوعی را به ما نشان می دهد که چین ایرانی را که بتواند در آن منافع داشته باشد و همچنین ایران به عنوان کشور میزبان بتواند از منافع مشترک استفاده کند را ترجیح می‌دهد به ایرانی که از نظر اقتصادی منزوی باشد. این ترجیح دولت چین یک منفعت دو طرفه را به ما نشان می دهد. یعنی تمایلات دولت چین این نیست که شریک تجاری اش را به نابودی بکشاند. بلکه چین سرمایه‌گذاری می کند و تمایل بر این دارد که یک منافع دوجانبه حاصل شود و اگر احیانا این منفعت دوجانبه نبود، به این معنی نیست که چین از منافع خودش به نفع ایران بگذرد در واقع تجارب نشان میدهد که ارتباطات آزاد اقتصادی تجاری ایران با دنیا یکی از تمایلات و خواسته‌های دولت چین می باشد.

مطالب مرتبط:

سید جواد میری: چین متحد استراتژیک ایران نخواهد بود

آصف حاجی زاده: لیبرال ها، تجدیدنظرطلبان و ایرانشهری ها در میدان گفتمانی غرب بازی می کنند

انتهای پیام/